Viêm môi là tình trạng môi sưng tấy, đỏ, khô, nứt nẻ, ngứa và đau do nhiều nguyên nhân khác nhau. Vậy có những loại viêm môi nào và cách điều trị viêm môi như thế nào? Cùng phòng khám chuyên khoa da liễu Maia&Maia tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
1. Viêm môi là gì? Nguyên nhân của bệnh viêm môi?
Viêm môi là một bệnh ngoài da phổ biến được đặc trưng bởi tình trạng viêm cấp tính hoặc mãn tính của môi. Triệu chứng chủ yếu là sưng, đỏ, nứt nẻ, đóng vảy, đau, teo, ngứa ở môi,… tổn thương viêm nhiễm khu trú ở viền môi hoặc lan rộng ra ngoài viền môi.
Viêm môi có thể do nhiều nguyên nhân, nguyên phát tại chỗ, hoặc thứ phát sau các bệnh toàn thân như lupus ban đỏ hệ thống, bệnh bóng nước tự miễn, suy dinh dưỡng hoặc các bệnh ác tính (sarcoidosis).
Cơ chế bệnh sinh của viêm môi nguyên phát tương đối phức tạp và do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm:
- Do ánh sáng: Tiếp xúc trực tiếp và thường xuyên với ánh nắng mặt trời sẽ làm tổn thương lớp mô bên ngoài. Đàn ông có nguy cơ mắc bệnh cao gấp ba lần so với phụ nữ và người da trắng có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn. Ngoài ra, thói quen ăn trầu, hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm môi do ánh sáng.
- Viêm da tiếp xúc: Môi tiếp xúc với chất gây kích ứng hoặc dị ứng; các tác nhân phổ biến như: mỹ phẩm, kem đánh răng, nước súc miệng, chỉ nha khoa, chất tạo hương và tạo màu trong thực phẩm, một số loại thực phẩm,…
- Viêm môi nhiễm trùng: thường do virus (HSV, HPV, varicella zoster virus), vi khuẩn đường miệng (săng giang mai, tụ cầu vàng, liên cầu), leishmania, nhiễm nấm (candida).
- Bệnh ngoài da toàn thân: Viêm môi xảy ra ở những bệnh nhân bị viêm da cơ địa như chàm, vảy nến,…
2. Các dạng viêm môi thường gặp
- Viêm môi tiếp xúc: biểu hiện hay gặp là ngứa ngáy, sưng phù, đỏ, vùng môi khó chịu, hình thành các nốt đỏ, bọng nước nhỏ quanh mép môi, có thể xuất hiện vết viêm loét.
- Viêm môi nhiễm trùng: vùng mép môi bị viêm là chủ yếu, có thể cấp tính hoặc mạn tính với dấu hiệu phù nề, sưng đỏ, đau, vết nứt ở mép môi, bong vảy và ngứa.
- Viêm môi ánh sáng: phổ biến ở môi dưới, khô kéo dài, nứt nẻ, da môi đóng vảy, dày sừng, nhám. Viêm môi ánh sáng có thể là tiền triệu chứng của bệnh lý ung thư da.
- Viêm môi u hạt: triệu chứng tương tự như phản ứng quá mẫn chậm, chủ yếu ở vùng miệng – mặt. Giai đoạn đầu, u hạt nhỏ xuất hiện ở môi (thường gặp ở môi dưới), u mềm, không đau; sau đó trở nên chắc, dày nhưng cũng không gây đau.
- Viêm môi bong vảy: môi đóng vảy, khô, bong tróc diễn ra nhanh. Nguyên nhân do thói quen liếm môi, cắn môi hoặc do một số rối loạn tâm lý.
- Viêm môi viêm môi xâm nhập tương bào hay viêm môi lành tính: môi thường xuyên đau rát, sưng đỏ nhưng không có tổn thương loét, nhiễm trùng. Nguyên nhân gây bệnh không xác định rõ, chỉ âm thầm xuất hiện thành từng đợt.
- Viêm môi mạn tính: khá hiếm gặp, hay gặp ở môi dưới kèm theo triệu chứng viêm tuyến dầu hay tuyến nước bọt, gây đau, dính và rát môi.
3. Biện pháp điều trị viêm môi
Khi bị viêm môi, bệnh nhân cần làm gì? Việc điều trị viêm môi bao gồm cả điều trị triệu chứng và điều trị nguyên nhân cơ bản:
Không dùng thuốc
- Loại bỏ các yếu tố gây viêm nhiễm, tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng, kích ứng, thực phẩm giàu chất tạo màu và mùi,… Nếu bạn thường xuyên làm việc dưới ánh nắng thì nên sử dụng kem dưỡng ẩm cho môi, kem chống nắng, đeo khẩu trang, đội mũ rộng vành.
- Thay đổi thói quen sinh hoạt, không liếm môi, cắn môi hay rửa môi quá nhiều làm bong tróc niêm mạc môi. Uống nước bằng ống hút để bảo vệ môi khỏi những loại đồ uống làm bong lớp bảo vệ môi và gây tổn thương cho môi.
- Uống nhiều nước, tăng cường thực phẩm giàu vitamin, rau xanh để có làn da môi khỏe đẹp, bảo vệ môi khỏi những kích thích xấu từ bên ngoài.
- Bỏ thuốc lá, hạn chế uống nhiều rượu bia, tránh dùng mỹ phẩm có thành phần làm mỏng da. Thận trọng khi dùng thuốc ức chế miễn dịch và chống viêm.
- Khi tình trạng viêm môi xảy ra thường xuyên với các triệu chứng lở loét kéo dài, cần đưa người bệnh đến gặp bác sĩ chuyên khoa da liễu để được chẩn đoán và điều trị.
Dùng thuốc
- Dùng các chất giữ ẩm mupirocin, tacrolimus trong trường hợp khô môi, bong tróc da môi. Các trường hợp viêm môi cấp tính có thể lành trong vài ngày nếu giữ ẩm và tránh tiếp xúc với các chất kích thích.
- Điều trị bôi corticoid, kháng histamin để giải quyết triệu chứng đau rát, bong tróc da môi.
- Trường hợp viêm môi do nấm dùng kem bôi kháng nấm Miconazole hoặc Clotrimazole 2 lần/ngày, dùng trong 1-3 tuần; Có thể kéo dài lâu hơn theo chỉ dẫn của bác sĩ.
- Viêm môi do nhiễm khuẩn có thể dùng kháng sinh tại chỗ Mupirocin, Fucidin.
- Nếu tình trạng viêm môi nặng, gây đau rát, bạn có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau dạng uống như Diclofenac, Paracetamol,…
- Ngoài ra, chiếu tia laser, sử dụng dòng điện để loại bỏ vảy da bất thường (đốt điện), hoặc sử dụng chất ức chế calcineurin cũng là những phương pháp điều trị ở những bệnh nhân bị viêm môi nặng chưa xác định được nguyên nhân.
- Điều trị nguyên nhân ở bệnh nhân mắc bệnh toàn thân (lupus ban đỏ, bệnh Crohn,…), điều trị rối loạn tâm lý, bệnh tuyến nước bọt.
Trên đây là một số cách điều trị viêm môi được các bác sĩ da liễu chỉ định. Tóm lại, viêm môi là một bệnh lành tính phổ biến, bệnh có thể tự khỏi nếu bạn thay đổi một số thói quen sinh hoạt và làm việc. Tuy nhiên, nếu viêm môi nặng và diễn ra liên tục thì cần được bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời. Để đặt lịch khám tại phòng khám chuyên khoa da liễu Maia&Maia, bạn có thể gọi hotline 0862 16 18 56 hoặc đến trực tiếp địa chỉ 11 Hoàng Cầu – Đống Đa – Hà Nội.