Các loại nốt ruồi khác nhau có các đặc tính khác nhau và hầu hết là vô hại. Chúng không gây đau, ngứa hoặc chảy máu và không lây nhiễm. Một nốt ruồi có thể tồn tại đến 50 năm. Tuy nhiên, nếu bạn nghi ngờ một nốt ruồi bất thường, hãy đến gặp bác sĩ da liễu. Phòng khám chuyên khoa da liễu Maia&Maia sẽ giúp bạn nhận biết nốt ruồi và đặc điểm từng loại trong bài viết sau đây.
1. Nốt ruồi là gì?
Da là cơ quan lớn nhất của cơ thể chúng ta. Nốt ruồi trên da (“nevi” hay “nevus” là thuật ngữ y tế) là những nốt ruồi trên da có màu từ màu da tự nhiên đến nâu hoặc đen. Nốt ruồi có thể hình thành ở bất kỳ vị trí nào trên da. Chúng mọc thành từng đám hoặc riêng lẻ.
Hầu hết các nốt ruồi trên da xuất hiện trong thời thơ ấu và 20 năm đầu đời. Ở tuổi trưởng thành, một người có từ 10 đến 40 nốt ruồi là chuyện bình thường.
Tuổi thọ trung bình của một nốt ruồi là khoảng 50 năm. Các nốt ruồi thường thay đổi chậm theo thời gian, trở nên nổi rõ hơn và có màu nhạt hơn. Thường thì lông sẽ mọc trên nốt ruồi. Một số nốt ruồi sẽ giữ nguyên và một số sẽ dần biến mất theo thời gian.
2. Vì sao có nốt ruồi?
Nốt ruồi xảy ra khi các tế bào trên da phát triển thành từng cụm chứ không phải toàn bộ da. Hầu hết các nốt ruồi được tạo thành từ các tế bào sắc tố. Chúng tạo ra sắc tố mang lại màu sắc tự nhiên cho làn da của bạn.
Một yếu tố nguy cơ đối với nốt ruồi trên da là ánh nắng mặt trời quá mức. Nốt ruồi có thể sẫm màu hơn khi tiếp xúc với ánh nắng, khi mang thai và tuổi dậy thì. Khi mang thai, do ảnh hưởng của nội tiết tố, các nốt ruồi thường thay đổi đồng đều. Ví dụ, chúng có thể bị tối đi hoặc lớn hơn. Tuy nhiên, nếu nốt ruồi không đồng đều hoặc thay đổi bất thường, hãy đến cơ sở y tế để được đánh giá chính xác.
3. Các loại nốt ruồi
Các loại nốt ruồi bạn cần biết:
- Nốt ruồi thông thường: Đây là nốt ruồi thường gặp. Chúng là nốt ruồi nhỏ trên da có màu hồng, rám nắng hoặc nâu, một cạnh rõ nét.
- Nốt ruồi bẩm sinh: Đây là loại nốt ruồi có trên da của bạn khi mới sinh ra. Khoảng 1/100 người có một nốt ruồi bẩm sinh. Những nốt ruồi này dễ phát triển thành u ác tính hơn những nốt ruồi xuất hiện sau khi sinh. Nếu một nốt ruồi trên da của bạn có đường kính hơn 8mm, nó có nguy cơ bị ung thư cao hơn.
- Nốt ruồi không điển hình (Nốt ruồi loạn sản): Những nốt ruồi này lớn hơn cục tẩy và có hình dạng bất thường. Nốt ruồi loạn sản có xu hướng không đều màu, với tâm màu nâu sẫm, các cạnh không đồng đều, màu nhạt hơn. Những nốt ruồi này có khả năng di truyền và những người có nốt ruồi này có thể có hơn 100 nốt ruồi. Nếu bạn có một nốt ruồi loạn sản, bạn có nhiều khả năng bị ung thư hắc tố. Bất kỳ thay đổi nào ở nốt ruồi cũng cần được bác sĩ da liễu kiểm tra ung thư da.
4. Một số đặc điểm của nốt ruồi
Các loại nốt ruồi thường có những đặc điểm khác nhau, cụ thể là:
- Nốt ruồi phổ biến: Hầu hết mọi người đều có từ 10 đến 40 nốt ruồi trên cơ thể.
- Hầu hết các nốt ruồi phát triển trên các khu vực của cơ thể nhận được ánh sáng mặt trời (bức xạ tia cực tím). Bạn có thể thấy rằng càng ở ngoài nắng lâu, bạn càng có nhiều nốt ruồi.
- Nốt ruồi không lây nhiễm sang người khác.
- Nếu nốt ruồi trên da đau hoặc mềm, ngứa, chảy máu, bạn cần đi khám bác sĩ da liễu.
- Hãy cẩn thận nếu bạn trên 30 tuổi và tìm thấy một nốt ruồi mới. Nó có thể vô hại nhưng bạn vẫn nên đến gặp bác sĩ da liễu để được kiểm tra cẩn thận.
- Biến chứng quan trọng nhất là một số nốt ruồi có thể biến thành u ác tính.
- “Tổn thương sắc tố” là một thuật ngữ chung bao gồm các nốt ruồi bình thường, tàn nhang do ánh nắng mặt trời hoặc các đốm đồi mồi. Mặc dù hầu hết các tổn thương sắc tố không phải là ung thư, nhưng nếu có nhiều tổn thương hoặc bất thường, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu thường xuyên để được kiểm tra da kỹ lưỡng. Việc theo dõi thường xuyên cho phép bác sĩ da liễu xác định những thay đổi của các tổn thương trông “đáng ngờ”. Sinh thiết da (lấy mẫu nốt ruồi để kiểm tra chi tiết dưới kính hiển vi) có thể giúp xác định xem tổn thương là u ác tính hay một loại ung thư da khác.
5. Có nên tẩy nốt ruồi trên da không?
Các nốt ruồi trên da bình thường (lành tính) không cần phải tẩy. Nếu bạn quyết định loại bỏ nó, nó có thể để lại sẹo.
Nếu bác sĩ da liễu xác định rằng nốt ruồi của bạn có vấn đề, bác sĩ sẽ thực hiện sinh thiết da. Trong đó một mẫu nhỏ của nốt ruồi được lấy và kiểm tra dưới kính hiển vi. Chẩn đoán thường có thể được thực hiện trong vòng chưa đầy một tuần. Nếu một nốt ruồi được phát hiện là ung thư, nó nên được loại bỏ hoàn toàn.
Nếu bạn lo lắng rằng nốt ruồi của mình đang thay đổi hoặc nếu bạn thấy bất kỳ dấu hiệu đáng lo ngại nào, hãy liên hệ với bác sĩ da liễu để được kiểm tra nốt ruồi.
Đừng cố gắng tự mình tẩy nốt ruồi tại nhà. Da có thể bị nhiễm trùng và còn có thể vô tình tác động vào khối u ác tính (ung thư da). Nếu không phát hiện sớm, ung thư da có thể di căn sang các cơ quan khác.
Với những kiến thức về các loại nốt ruồi trên đây có thể thấy rằng hầu như nốt ruồi đều khá lành tính. Tuy nhiên, nếu thấy nốt ruồi bất thường, bạn hãy đến gặp bác sĩ ngay nhé!